Wat is een echo-endoscopie?
Bij een endoscopie brengt de arts een bestuurbare slang (de endoscoop) via mond of anus in het lichaam. Hierdoor kan hij de binnenkant van slokdarm, maag of darmen inspecteren. Bij een echo-endoscopie is er op het uiteinde van de endoscoop een echoapparaatje geplaatst. Dit apparaatje zendt onhoorbare geluidsgolven uit. De echo’s van deze geluidsgolven weerkaatsen in het lichaam. Na weerkaatsing worden de echo’s van de geluidsgolven opgevangen en omgezet in zichtbaar beeld op een monitor. Doordat de geluidsgolven diep in het weefsel doordringen, is het mogelijk informatie te krijgen over diepere lagen van de darmwand en de organen om de darm heen.
Er bestaan twee soorten echo-endoscopieën. Er is de echo-endoscopie die via de mond wordt uitgevoerd. Deze manier gebruikt de arts om slokdarm, maag of alvleesklier te onderzoeken. Daarnaast bestaat er een echo-endoscopie die via de anus plaatsvindt. De arts kan dan de anus, endeldarm en/of dikke darm inspecteren.
Hoe verloopt een echo-endoscopie via de mond?
Tijdens een echo-endoscopie via de mond ligt de patiënt op zijn linkerzij op de onderzoeksbank. De endoscoop wordt via de keel van de patiënt de slokdarm ingebracht. Om de slang te beschermen plaatst een verpleegkundige een ring tussen de kaken van de patiënt. Door deze ring gaat de endoscoop de keel in. Er is nog genoeg ruimte in de keel om te ademen. Doordat de patiënt de flexibele slang als het ware inslikt, komt deze gemakkelijk in de slokdarm terecht. Vanaf dit punt bestuurt de arts de endoscoop verder. Door via de endoscoop water in de slokdarm te brengen, is het resultaat van de scopie beter. Water geleidt geluidsgolven namelijk goed.
Een inspectie van de slokdarm duurt ongeveer 30 minuten. Een scopie van de maag neemt ongeveer 45 minuten in beslag. Een echo-endoscopie van de alvleesklier duurt ongeveer één uur.
Voorbereiding op echo-endoscopie via de mond
Wanneer de patiënt een echo-endoscopie van de slokdarm, maag of alvleesklier ondergaat, mag hij vanaf 12 uur ’s nachts niets meer eten of drinken. Wanneer het onderzoek in de middag plaatsvindt (na 13:00 uur) mag er ’s ochtends om 08:00 uur een licht ontbijt genuttigd worden. Onder een licht ontbijt wordt verstaan: 1 beschuit en 1 kop thee. Bij een echo-endoscopie via de mond moet de patiënt losse gebitsdelen uitdoen. Verder is er het advies gemakkelijk zittende kleding te dragen.
Omdat een echo-endoscopie van de slokdarm, maag of alvleesklier over het algemeen als onplezierig en soms als pijnlijk wordt ervaren, krijgt de patiënt van tevoren een pijnstiller en/of kalmeringsmiddel toegediend. Hiervoor krijgt de patiënt een infuusnaaldje in de arm. Door middel van een knijper op de vinger of het oor van de patiënt controleert de arts gedurende het hele onderzoek de hartslag, ademhaling en het zuurstofgehalte in het bloed. Na afloop van het onderzoek moet de patiënt 1-2 uur uitslapen. Op de dag van het onderzoek is deelname aan het verkeer uit den boze. Het is daarom raadzaam iemand ter begeleiding mee te nemen.
Hoe verloopt een echo-endoscopie via de anus?
Tijdens een echo-endoscopie via de anus ligt de patiënt op zijn linkerzij op de onderzoeksbank. De MDL-arts schuift de endoscoop via de anus een klein stukje in de darm, zodat hij het gebied rond de anus en de endeldarm kan bekijken. Vervolgens wordt er water in de endeldarm gebracht. Dit doet de arts omdat water geluidsgolven beter geleidt.
Een echo-endoscopie via de anus neemt ongeveer een half uur in beslag.
Voorbereiding op echo-endoscopie via de anus
De voorbereiding is erop gericht de meeste ontlasting uit het laatste deel van de darm te verwijderen. Meestal bestaat zij uit het toedienen van een klysma. Omdat de voorbereiding per kliniek verschilt wordt zij hier niet verder besproken.
Medicatie
Het gebruik van medicijnen moet de patiënt altijd van tevoren bij de behandelend arts melden. Met medicijnen die de bloedstolling beïnvloeden, wordt bij voorkeur voorafgaand aan een echo-endoscopie gestopt. Medicijnen als Sintrommitis® , Marcoumar® of Ascal beïnvloeden de bloedstolling. Het gebruik van deze middelen tijdens en rond het ondergaan van een echo-endoscopie veroorzaakt zelden bloedingen. In de meeste gevallen worden zij wel tevoren gestopt.
Omdat tijdens het onderzoek bacteriën in de bloedbaan terecht kunnen komen, wordt antibiotica toegediend bij patiënten die een afwijking hebben aan bijvoorbeeld een hartklep. Ook patiënten met kunstmateriaal in het lichaam krijgen om dezelfde reden antibiotica toegediend. Wanneer een patiënt afwijkingen heeft of wanneer er kunstmateriaal in het lichaam aanwezig is, doet hij er verstandig aan dit vooraf aan de arts te melden.
Mogelijke risico’s en complicaties
Hoewel een echo-endoscopie over het algemeen een veilig onderzoek is, zijn er aan het ondergaan ervan enkele risico’s verbonden. Wanneer de patiënt een kalmeringsmiddel gebruikt, neemt de kans op ademhalingsproblemen en/ of stoornissen in de hartfunctie toe. Dit risico ondervangt de arts door via het knijpertje op de vinger of het oor voortdurend controle uit te oefenen.
Wanneer er nog voedsel in de maag van de patiënt aanwezig is, kan de patiënt zich hier tijdens de echo-endoscopie in verslikken. Bijvoorbeeld doordat hij het voedsel opboert. Als het voedsel in de luchtpijp komt, kan er een longontsteking optreden. Dit komt vaker voor als de patiënt keelverdoving of een kalmeringsmiddel toegediend krijgt. Ook kan soms een scheurtje in de slokdarm optreden. Dit kan voorkomen als de keel moeizaam te passeren is of als er vernauwingen in de slokdarm of maag zijn. In dat geval is minimaal een opname en soms ook een operatie noodzakelijk.
Uitslag en nazorg
Hoe de patiënt bericht ontvangt over de uitslag van het onderzoek, verschilt per ziekenhuis.
Patiënten waarbij de endoscoop via de mond het lichaam is ingebracht, hebben kans op keelpijn. Deze pijn is doorgaans tijdelijk van aard. Wanneer er na het ondergaan van een echo-endoscopie klachten als buikpijn en/of koorts optreden moet contact op worden opgenomen met de MDL-arts.
