Wat is een sigmoïdoscopie?
Bij een sigmoïdoscopie onderzoekt de MDL-arts de binnenbekleding van de laatste 50 – 60 centimeter van de dikke darm. Dit doet hij om eventuele afwijkingen op te sporen of deze juist uit te sluiten.
Hoe verloopt dit onderzoek?
Tijdens een sigmoïdoscopie ligt de patiënt op de linkerzij op de onderzoeksbank. De arts brengt een endoscoop, een flexibele slang die ongeveer een vinger dik is, via de anus in de endeldarm. Deze endoscoop wordt geleidelijk opgevoerd in de dikke darm. Om de darmwand goed te kunnen bekijken , blaast de arts door de endoscoop lucht in de darmen. Het opvoeren van de endoscoop en het inblazen van lucht kan soms pijnlijk zijn. In het algemeen wordt het onderzoek goed verdragen.
De arts voert de endoscoop ongeveer 60 cm ver het lichaam in. Tijdens het terugtrekken controleert hij de binnenbekleding van de darmwand nauwkeurig. Afhankelijk van wat de arts ziet, kan hij het onderzoek met één van de volgende handelingen vervolgen.
Verwijdering poliepen
Wanneer de arts poliepen ziet (dit zijn paddestoelachtige vormsels), zal hij deze meteen verwijderen. Dit gebeurt door een lus van metaaldraad als een lasso om de poliep heen te leggen. Een elektrisch stroompje dat op het metaaldraad wordt gezet, snijdt de poliep af. De verwijderde poliepen worden na afloop van de behandeling nauwkeurig onderzocht in het laboratorium. Bij het verwijderen van poliepen bestaat een kleine kans op het optreden van een bloeding of perforatie (minder dan 1%). In de overgrote meerderheid van de gevallen is verwijdering van poliepen een veilige, pijnloze behandeling.
Wegnemen van stukje weefsel
Tijdens de sigmoïdoscopie kan van onbekende of afwijkende bevindingen alsook van gewoon slijmvlies een stukje weefsel worden weggenomen. Nader onderzoek van het weefsel zal uitwijzen wat het onbekende of afwijkende is of dat in het slijmvlies ontsteking aanwezig is. Het nemen van biopten is niet pijnlijk, maar veroorzaakt vaak wel wat gering bloedverlies.
Een sigmoïdoscopie duurt ongeveer 10 – 15 minuten. Wanneer de arts het onderzoek uitbreidt met een behandeling, kan het langer duren. De voorbereiding op een sigmoïdoscopie neemt een half uur tijd in beslag.
Voorbereiding
De sigmoïdoscopie kan alleen worden uitgevoerd wanneer het laatste gedeelte van de dikke darm leeg is. De voorbereiding verschilt per ziekenhuis
In het algemeen wordt op de endoscopieafdeling een klysma toegediend voor het onderzoek. Dit klysma zorgt ervoor dat er ontlasting geproduceerd wordt zodat het laatste deel van de darm schoon wordt. Nadat de patiënt de ontlasting op het toilet is kwijtgeraakt, kan het onderzoek beginnen.
In bijzondere omstandigheden kan er een kalmeringsmiddel, of slaapmiddel, toegediend worden. Hiervoor krijgt de patiënt een infuusnaaldje in de arm. Door middel van een knijper op de vinger of het oor van de patiënt, controleert de arts gedurende het hele onderzoek de hartslag en ademhaling. In dat geval moet de patiënt nog 1 á 2 uur uitslapen en is deelname aan het verkeer uit den boze.
Medicatie
Het gebruik van medicijnen moet de patiënt altijd van tevoren bij de behandelend arts melden. Dat geldt zeker voor medicijnen die de bloedstolling beïnvloeden zoals Sintrommitis®, Marcoumar® en Ascal. Deze worden bij voorkeur voorafgaand aan een sigmoïdoscopie gestopt omdat het gebruik van deze middelen tijdens en rond het ondergaan van een sigmoïdoscopie langdurige bloedingen kunnen veroorzaken. Ook het gebruik van ijzertabletten wordt afgeraden. IJzertabletten kleuren de ontlasting namelijk zwart en veroorzaken een moeilijk te verwijderen zwarte aanslag op het slijmvlies, waardoor de beoordeling moeilijk is. Omdat bij het verwijderen van poliepen of het nemen van biopten bacteriën in de bloedbaan terecht kunnen komen, wordt antibiotica toegediend bij patiënten die een afwijking hebben aan bijvoorbeeld een hartklep. Ook patiënten met kunstmateriaal in het lichaam krijgen om dezelfde reden antibiotica toegediend. Wanneer een patiënt afwijkingen heeft of wanneer er kunstmateriaal in het lichaam aanwezig is, doet hij er verstandig aan dit vooraf aan de arts te melden.
Mogelijke risico's en complicaties
Hoewel een sigmoïdoscopie over het algemeen een veilig onderzoek is, kunnen er in een enkel geval complicaties optreden. Wanneer de patiënt een kalmeringsmiddel gebruikt, neemt de kans op ademhalingsproblemen en/of stoornissen in de hartfunctie toe. Dit risico ondervangt de arts door via het knijpertje op vinger of oor voortdurend controle uit te oefenen.
Wat soms kan gebeuren, is dat er tijdens het onderzoek een scheurtje of gat in de darmwand optreedt. Dit heet perforatie. Wanneer de darm tijdens het onderzoek ernstig ontstoken is, of wanneer er veel uitstulpingen in de darm zitten, is de kans op perforatie groter. Ook wanneer er tijdens het onderzoek een behandeling is uitgevoerd, neemt de kans op perforatie toe. Klachten die bij perforatie optreden zijn: buikpijn en in een later stadium - koorts. Het is daarom noodzakelijk meteen contact op te nemen met een MDL-arts wanneer deze klachten zich na het onderzoek voordoen.
Verder kunnen, met name na verwijdering van poliepen bloedingen optreden. Deze bloedingen kunnen vanaf het moment van de behandeling tot 14 dagen na de behandeling optreden.
Uitslag en nazorg
De arts die de sigmoïdoscopie uitvoert, bespreekt direct na afloop zijn bevindingen. De uitslag van eventueel weefselonderzoek is uiteraard niet direct beschikbaar. Wanneer de patiënt een kalmeringsmiddel toegediend heeft gekregen, kan hij bij het aanhoren van de uitslag nog suf zijn. Hierdoor bestaat de kans dat hij zich de uitslag achteraf niet goed meer herinnert. Het is ook daarom te overwegen iemand ter begeleiding mee te nemen.
Wanneer de patiënt na thuiskomst klachten als toenemende buikpijn en of koorts krijgt, moet direct contact op worden genomen met de arts die het onderzoek verricht heeft. Een klein beetje bloedverlies na afloop is normaal. Zeker wanneer er stukjes weefsel zijn weggenomen. Wanneer de patiënt grotere hoeveelheden bloed verliest, moet eveneens contact met de arts opgenomen worden.
